26.6.13

Τι είναι η Χρυσή Αυγή;

Του Θεόδωρου Γεωργίου, από την εφημερίδα των Συντακτών. Εξαρχής πρέπει να τεθεί το ερώτημα τι είναι η Χρυσή Αυγή και αυτό δεν έχει να κάνει με τις μεταφυσικές ανησυχίες επιστημόνων και στοχαστών, ούτε...


Εξαρχής πρέπει να τεθεί το ερώτημα τι είναι η Χρυσή Αυγή και αυτό δεν έχει να κάνει με τις μεταφυσικές ανησυχίες επιστημόνων και στοχαστών, ούτε με τους οντολογικούς προσδιορισμούς του ίδιου του πράγματος, αλλά αναφέρεται χωρίς πνευματικές διαμεσολαβήσεις στην υπαρκτική κατάσταση και στην υπαρξιακή συνθήκη της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.

Πρέπει να επισημανθεί ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι στη δημόσια σφαίρα της επικοινωνίας ανακάλυψαν τη Χρυσή Αυγή μόλις αυτό το πράγμα (σύμφωνα με τη φιλοσοφική ορολογία) έγινε πολιτικό κόμμα, το οποίο εγείρει (και ορθώς) αξιώσεις κοινοβουλευτικής διαβούλευσης. Τα ζητήματα που συνδέονται με το πράγμα «Χρυσή Αυγή» δεν έχουν να κάνουν με αυτό το ίδιο το πράγμα, αλλά με τη δομική και λειτουργική συγκρότηση της ελληνικής κοινωνίας σε καιρούς κρίσης, σε «άπορους καιρούς», όπως θα έλεγε και ο Hüberlin.

Προσφάτως τα πολιτικά κόμματα στην ελληνική κοινοβουλευτική σκηνή «αγωνίζονται» να προωθήσουν προς κοινοβουλευτική διαβούλευση νομοσχέδια ή προτάσεις νόμου με κεντρικό θέμα την αντιμετώπιση του νεοφασισμού και της ρατσιστικής βίας. Οι εμπνευστές όμως αυτών των κομματικών πρωτοβουλιών αγνοούν την οντολογική συγκρότηση και τη λειτουργική δομή αυτού του πράγματος που ονομάζεται «Χρυσή Αυγή». Και αυτοί που αγνοούν το πράγμα που απειλεί την ίδια την ύπαρξη και υπόσταση της ελληνικής κοινωνίας, δεν είναι μόνο οι πολιτικοί. Είναι και οι στοχαστές, οι ποιητές, οι πολίτες, οι δημοσιογράφοι. Είναι και οι ίδιοι οι δρώντες που αυτοπροσδιορίζονται ως μέλη αυτού του «κοινωνικού και πολιτικού μορφώματος».

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά: όλοι παραδεχόμαστε ότι η ελληνική κοινωνία κατά τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε καθεστώς κρίσης και όμως κανείς δεν μπορεί να αντιληφθεί πώς και γιατί συμβαίνει αυτό. Στην περίπτωση της κρίσης, στην οποία βρίσκεται η ελληνική κοινωνία, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα γιατί συμβαίνει αυτό. Ο όρος «αυτό» καθίσταται λέξη χωρίς νόημα και χωρίς αναφορά σε όσα γίνονται και συντελούνται στην ελληνική κοινωνία.

Τέλος πάντων το «αυτό», δηλαδή η κρίση (λέξη χωρίς νόημα), υποστασιοποιείται στην κοινωνία, πολιτική και οικονομική μορφή ζωής που εκφράζει η Χρυσή Αυγή. Τι θα πει αυτή η διαπίστωση; Κατ’ αρχάς πρέπει να τονιστεί ότι αυτή η διαπίστωση δεν είναι εμπειρική, αλλά αποτελεί συμπέρασμα θεωρητικών πολιτικών ερευνών. Οσοι νομίζουν ότι η αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής μπορεί να γίνει με διεργασίες νομικής φύσης ή ακόμη και με πολιτικές διαδικασίες ιδεολογικών αντιπαραθέσεων, τοποθετούν τους εαυτούς τους στο καθεστώς της «συνειδησιακής τύφλωσης».

Η Χρυσή Αυγή, είτε το θέλουμε είτε όχι, συνιστά «τρόπο ζωής» και «μορφή ζωής» που αναφέρεται στην ύπαρξη και στο σκέπτεσθαι της ελληνικής κοινωνίας, η οποία αισθάνεται ότι απειλείται (ως προς την υπόστασή της) από τρεις πραγματολογικούς παράγοντες, που ενσωματώνονται ως το «κοινωνικό κακό» και οι οποίοι είναι τα εξής τρία συμβάντα στην ελληνική κοινωνία κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια: πρώτον, το πρόβλημα της μετανάστευσης, δεύτερον, το πρόβλημα και το σχέδιο της δημοσιονομικής προσαρμογής και τρίτον, το πρόβλημα της «αποδόμησης» της πολιτικής συνείδησης, όπως αυτή «κατασκευάστηκε» κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης.

Οσο διάστημα μια κοινωνία επιλέγει να ζει υπό το καθεστώς της «συνειδησιακής τύφλωσης» τόσο οι δυνάμεις του αρχαϊκού παρελθόντος θα κερδίζουν έδαφος. Η Χρυσή Αυγή δεν είναι πολιτικό κόμμα. Δεν είναι διαδικασία επιχειρηματολογίας, που αναφέρεται στην επίλυση των κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας. Είναι μια ανεπεξέργαστη και αρχαϊκή δομή των πολιτικών και κοινωνικών περιεχομένων της ελληνικής κοινωνίας που ήρθε στο δημόσιο προσκήνιο, επειδή η ελληνική κοινωνία δεν μπορεί να μετασχηματιστεί σε ορθολογική οντότητα.

Εάν για το συλλογικό υποκείμενο που ονομάζεται ελληνική κοινωνία η Χρυσή Αυγή αποτελεί τον «αρχαϊκό εαυτό» της, τότε δεν μπορούμε να περιοριστούμε σε μέτρα νομοθετικής πρωτοβουλίας. Χρειάζεται να εκπονηθούν προγράμματα «μαθησιακών διαδικασιών», τα οποία σε μακροπρόθεσμες προοπτικές θα οδηγήσουν το κοινωνικό υποκείμενο που ονομάζεται ελληνική κοινωνία στην ιδεολογική απελευθέρωσή του και στην πολιτική αυτοσυνείδησή του.

Πολλές φορές στη δημόσια πολιτική σφαίρα λέγονται ψέματα και παίζονται βιντεοκασέτες. Σήμερα όμως ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι. Η ελληνική κοινωνία μπορεί να αυτοπροσδιοριστεί ως ορθολογική οντότητα, μόνο εάν επεξεργαστεί σε μαθησιακό και παιδαγωγικό επίπεδο τον «αρχαϊκό εαυτό» της που εκπροσωπεί η Χρυσή Αυγή. Κάτι τέτοιο θα γίνει μόνο εάν οι πολιτικές δυνάμεις στην ελληνική κοινωνία προωθήσουν την ιδέα της «κατάργησης των μνημονίων», τη διαχείριση του ζητήματος της μετανάστευσης στο πλαίσιο του πολιτικού διαφωτισμού (και όχι του πρωτόγονου ανθρωπισμού) και το πρόγραμμα του επαναπροσδιορισμού και της «ανακατασκευής» του πολιτικού συστήματος.

Κάτι ακόμη πρέπει να τονιστεί: οι αναφορές και οι παραπομπές στη «Δημοκρατία της Βαϊμάρης» δεν έχουν καμία ερμηνευτική ισχύ και κανένα επιστημολογικό κύρος. Η επικράτηση της Χρυσής Αυγής σε δημοσκοπικό επίπεδο ως τρίτο, κατά σειρά, πολιτικό κόμμα έχει να κάνει με την υπαρξιακή κατάσταση και την υπαρκτική συνθήκη της ελληνικής κοινωνίας στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα και δεν ανάγεται στη «Δημοκρατία της Βαϊμάρης».

Το τελικό θεωρητικό και πολιτικό ταυτόχρονα συμπέρασμα μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: όσοι υποστηρίζουν ότι η Χρυσή Αυγή είναι πολιτικό κόμμα ή φασιστικό μόρφωμα, μπορούν να υιοθετήσουν τις μεθόδους και τις διαδικασίες των νομοσχεδίων και των προτάσεων νόμου. Οσοι παραδέχονται ότι η Χρυσή Αυγή είναι ο «αρχαϊκός εαυτός» της ελληνικής κοινωνίας, τότε επιβάλλεται, χωρίς καμία χρονοτριβή, να αναληφθούν πρωτοβουλίες «συνειδησιακών και μαθησιακών διαδικασιών». Το αποτέλεσμα θα κριθεί από την Ιστορία.

……………………………………………………………………

*Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης