 |
| ο κ. Τσάκος στο κατάστημα του |
Υ.Γ.1 έχουν υπάρξει και πιθανόν να συνεχίζει η κατάσταση αυτή; Η Πειραική χερσόνησος να μένει δίχως λεωφορεία καθώς χρησιμοποιείται η παραλιακή οδός για πάρκινγκ συγκεκριμένων καταστημάτων; και ως φυσικό ακόλουθο οι μη έχοντες ΙΧ παρά τη φτώχεια τους αλλά ακόμη και άρωστοι μετά κι από χημειοθεραπείες να διανύουν με τα πόδια μεγάλες αποστάσεις χιλιομέτρων για να μην ενοχληθούν οι πελάτες;;; Κι επίσης παίζει τα συγκεκριμένα μαγαζιά να έχουν προσφέρει δωρεαν εκδηλώσεις για όλους σχεδόν τους υποψήφιους;;;
Τελειώσαμε με το πρώτο αρώτημα μας αλλά πιστεύουμε πως θα μας βοηθήσει στα συμπεράσματα μας να διαβάσουμε για τη περιοχή που είχε (το παλιό του) αλλά και το σημερινό του κατάστημα ο κ. Τσάκος:
Θέμα: Σχετικά με τα Τείχη του Πειραιά
Από την οχύρωση του Πειραιά που άρχισε επί Θεμιστοκλέους (από το 493 π.Χ. ως το 477 π.Χ.) ίχνη βρέθηκαν στην οδό «Ακτή Θεμιστοκλέους», μακριά από την ακτογραμμή. Το σημαντικότερο, πάντως, σωζόμενο τμήμα των τειχών είναι το τμήμα που συμπλήρωσε ο Κόνων (μετά το 394 π.Χ.).
Από το 1960 άρχισαν επιχωματώσεις, οικίσκοι και κατάληψη του χώρου των Τειχών του Πειραιά, για την εξυπηρέτηση αναγκών κέντρων αναψυχής.Το 1968 ο Δήμος Πειραιά, θέλοντας να δημιουργήσει νέα λεωφόρο, άρχισε να «μπαζώνει» τα τείχη και το γκρεμό στην περιοχή της οδού «Ακτή Θεμιστοκλέους» (από τον αριθμό 68 ως τον 116). Το Υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠΠΟ) σταμάτησε τις εργασίες αυτές. Πάνω στα «μπάζα» μπήκαν, όμως, οπλισμένα σκυροδέματα, σιδηροκατασκευές, τέντες και τραπεζοκαθίσματα. Το ΥΠΠΟ ξεκίνησε, ακολούθως, μελέτες για να ξεκινήσουν αναστηλωτικές εργασίες και να αποτραπούν περαιτέρω «μπαζώματα», ενώ παράλληλα κάλυψε τις ενέργειες του Δήμου Πειραιά με το αιτιολογικό ότι τα «μπαζωμένα» τμήματα του τείχους ήταν ήσσονος σημασίας. Το 1970 ξεκίνησαν αναστηλωτικές εργασίες, για δυο χρόνια, από το ΥΠΠΟ. Η αναστήλωση αφορούσε σε 17 πύργους, από τους 27 ορατούς, από τη μάντρα Σχολής Δοκίμων ως την οδό Μητρώου. Τελικά αναστηλώθηκαν μόνο 13 και τμήματα μεταπυργίων, λόγω εξάντλησης των πιστώσεων. Η μορφή των πύργων αναδείχθηκε και η εικόνα τους «ζωντάνεψε». αυτό γίνεται αμέσως αντιληπτό αν συγκριθούν με αυτούς που δεν αναστηλώθηκαν. Ταυτόχρονα αναδείχτηκαν τμήματα μεταπυργίων. Η διατήρηση προσθηκών σε χαμηλό ύψος εξασφάλισε τη συνέχεια του συνόλου. Από τη δεκαετία του ’80 το ΥΠΠΟ άρχισε να συντάσσει εξαντλητικά σχέδια αποτυπώσεως των τειχών. Ακολούθως συνέταξε μελέτη που έχει εγκριθεί με υπουργική απόφαση.Το 1982 εκδόθηκε απόφαση αποβολής καταπατητών και κατεδάφισης αυθαιρέτων, ενώ το μνημείο χαρακτηρίστηκε ιστορικό από την οικοδομική γραμμή της οδού «Ακτή Θεμιστοκλέους» ως τη θάλασσα. Έγινε αποχωμάτωση σε μήκος 2100 μ. και περιορισμός των «κέντρων» ανάντι της οδού «Ακτή Θεμιστοκλέους». Το 1985 διαπλατύνθηκε το πεζοδρόμιο, με γέφυρα, υπέρ το τείχος, για να μην το καλύψει.Ο Δήμος Πειραιά συνέχισε, πάντως, την επέκταση των παλιών «μπάζων» προς τη θάλασσα: Το 1989 μπήκαν νέα τραπεζοκαθίσματα και κατασκευάστηκαν ξύλινες σκάλες προς την παραλία, πάνω από τα τείχη, ενώ μπάζα και τραπεζοκαθίσματα μπήκαν και το 1992. Το 1998 ο δήμος Πειραιά προέβη σε φωτισμό των οχυρώσεων του Πειραιά.
Στις 12.10.2004, ύστερα από γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, το ΥΠΠΟ αποφάσισε: 1. Να μην εγκρίνει «την ανάπτυξη (εν γένει) τραπεζοκαθισμάτων επί του κηρυγμένου χώρου του κονωνείου τείχους της Πειραϊκής» και 2. Να εγκρίνει: α) «την απομάκρυνση των τραπεζοκαθισμάτων και των λοιπών εγκαταστάσεων που λειτουργούν εντός και επί του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου του κονωνείου τείχους στην Πειραϊκή».β) «την παροχή προθεσμίας ενός έτους στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος που λειτουργούν εντός του αρχαιολογικού χώρου του κονωνείου τείχους, προκειμένου να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα (απομάκρυνση επιχειρήσεων), αναγνωρίζοντας την κοινωνική παράμετρο του θέματος».«Για την προστασία και ανάδειξη του εν λόγω αρχαιολογικού χώρου» εγκρίθηκε ακόμα:«α) απομάκρυνση των επιχωματώσεων και την ανάδειξη του κονωνείου τείχους καθώς και β) σύνταξη μελέτης (με οικονομοτεχνική ανάλυση και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης) από τις συναρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού…, εντός έτους, προκειμένου να αναδειχθεί συνολικά το κονώνειο τείχος της Πειραϊκής».
Στις 8-11-05 το Υπ. Πολιτισμού, ύστερα από ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, απέρριψε αίτημα για παράταση προθεσμίας απομάκρυνσης τραπεζοκαθισμάτων που βρίσκονται στις επιχώσεις του Κονωνείου τείχους. Στις 2-12-05 το Υπ. Πολιτισμού Παράλληλα αποφάσισε τη διενέργεια ανασκαφικών τομών, την τοπογράφηση της περιοχής, ενώ παράλληλα ενέκρινε προμελέτη αποχωμάτωσης και ανάδειξης του Κονωνείου τείχους.
Η επαφή των κατοίκων με τα τείχη της Πειραϊκής είναι αυξημένη, επειδή είναι παραθαλάσσια. Μετά το φωτισμό του 1998, τα τείχη έγιναν γνωστά σε ένα ευρύτερο κοινό. Μεγάλο μέρος κατοίκων του Πειραιά αισθάνεται δικαίως περήφανο και για το ένδοξο παρελθόν του. Το ίδιο αισθάνεται μεγάλο μέρος και των λοιπών Ελλήνων. Άλλωστε σε όλες τις εποχές η τύχη του Πειραιά, υπήρξε δεμένη με τις τύχες όχι μόνο της Αθήνας, αλλά όλης της Ελλάδας.Το ότι η συγκεκριμένη οχύρωση αφορά σε μια πόλη ζωντανή, όπως ο Πειραιάς, περιπλέκει τα πράγματα. Πέρα από τα τρέχοντα ζητήματα προστασίας και συντήρησης, τίθεται θέμα ανάδειξης του τείχους και σύνδεσής του με την πόλη. Τα τελευταία χρόνια τέτοιου είδους προβληματισμοί απασχόλησαν τους ειδικούς στις αποκαταστάσεις μνημειακών συνόλων και διαμόρφωσαν νέες απόψεις και αντιλήψεις. Η διδακτικότητα πρέπει ληφθεί ιδιαίτερα υπόψη σε τυχόν μελλοντική αναστήλωση. (Με τις εργασίες του 1970 κατακτήθηκε μέρος της διδακτικότητας, στα αναστηλωμένα τμήματα). Η διάθεση προσέγγισης παραθαλάσσιων περιοχών μπορεί να συνδυαστεί με την αντιληπτικότητα του μνημείου, πράγμα που θα είχε αμφίδρομη προσφορά στο ίδιο και τους επισκέπτες. Οι κάτοικοι του Πειραιά θα είχαν το μεγαλύτερο κέρδος από μια συνολική ανάδειξη της οχύρωσης. Ο χώρος μπορεί να συνδεθεί με λειτουργίες της πόλης, ως διάλειμμα καθημερινών υποχρεώσεων. Οι κάτοικοι μπορούν να «λειτουργούν» σε ένα μνημείο που τους φέρνει σε επαφή με τους πρόγονούς τους, αφού μοιράζονται διαχρονικά τον ίδιο χώρο.Η σχέση του τείχους με το άμεσο περιβάλλον πίσω από τον παραλιακό δρόμο είναι άνιση. Εκεί υπάρχουν πολυκατοικίες που υποβιβάζουν το «ρόλο» του μνημείου λόγω όγκου. Το «τείχος των πολυκατοικιών» έχει εκμηδενίσει το πάλαι ποτέ αποτρεπτικό μέγεθος του Κονωνείου τείχους. Η θέση του μνημείου ανάμεσα στον παραλιακό δρόμο και τη θάλασσα, του «δίνει μια ανάσα». Οι ευκάλυπτοι λειτουργούν ως «φόντο» ανάδειξης του μνημείου και κρύβουν τις πολυκατοικίες, όμως οι ρίζες τους καταστρέφουν τμήματα παρακείμενων τειχών. Μερικά δένδρα πρέπει να κοπούν και να γίνει πυκνή φύτευση μόνον του πεζοδρομίου έμπροσθεν των πολυκατοικιών. Ο περιπατητής επί του παραλιακού δρόμου βλέπει την εσωτερική πλευρά του τείχους. Πρέπει να του δοθεί δυνατότητα να προχωρήσει πάνω σε ένα πύργο, για να καταλάβει καλύτερα τη θέση του αμυνόμενου. Πάντως και σήμερα μπορεί κανείς να ατενίζει ό,τι και ο αρχαίος φρουρός προς τη θάλασσα. Ενίσχυση αυτής της αίσθησης μπορεί να γίνει με αύξηση του ύψους, με αναστηλώσεις σε επιλεγμένα σημεία. Η συνολική θέαση του μνημείου μπορεί να αντιμετωπιστεί με προοπτικά σχέδια σε επιλεγμένα σημεία.
Σήμερα η γνώση για την αντιμετώπιση μνημείων και συνόλων έχει εμπλουτιστεί ακόμα πιο πολύ χάρη στις δραστηριότητες διεθνών οργανισμών σχετικών με την προστασία, όπως το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών - ICOMOS, που είναι θεσμοθετημένος σύμβουλος της UNESCO, μη κυβερνητικός οργανισμός. Πλην του Χάρτη της Βενετίας (1964), η γνώση και οι δεσμεύσεις προχώρησαν με νέες θέσεις, όπως η σύμβαση της Γρανάδας (1985), που η Ελληνική Βουλή κύρωσε με νόμο, ο οποίος δεν εφαρμόζεται λόγω συντεχνιακών επιδιώξεων και μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων. Το ΥΠΠΟ έχει δεσμευθεί, εν τούτοις, ότι θα κυρώσει με νόμο όλες τις σχετικές Διεθνείς Συμβάσεις και Διακηρύξεις. Το ελληνικό ICOMOS πιστεύει ότι αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση της προστασίας, ανάδειξης και διατήρησης της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς.
Σε μια νέα επέμβαση πρέπει να αμβλυνθεί η σύγκρουση χρήσεων από μπετά και άλλες κατασκευές που δεν συνάδουν με την ανάδειξη των τειχών της Πειραϊκής, όπως και το γερμανικό bunker, έναντι της οδού «Ακτή Θεμιστοκλέους» 322. Τα τέσσερα γερμανικά πολυβολεία (δυο στα βράχια και δυο σε πύργους) δεν θα ενοχλούσαν, ως μάρτυρες της πρόσφατης ιστορίας. Πρέπει να αντικατασταθούν οι ξύλινες σκάλες και να διανοιγούν οι αρχαίες πυλίδες για την έξοδο προς τη θάλασσα. Μια ρεαλιστική πρόταση, πρέπει να λάβει σοβαρά τα κοινωνικά προβλήματα που θα λύσει ή θα δημιουργήσει. Θα πρέπει, πάντως, να συμπεριληφθούν και άλλες αρχαιότητες, όπως τα αρχαία παρά το Μουσείο. Άλλωστε, πρόσφατα, στον κάτω χώρο του Μουσείου κατασκευάστηκε στέγαστρο για την προστασία και προβολή αρχαιοτήτων. Σταδιακά θα πρέπει να απομακρυνθούν οι εγκαταστάσεις του «Συλλόγου Αλιέων» στον όρμο «Σκαφάκι», αλλά και των συλλόγων «Πορφύρας» και «Φοίνικας». Πάνω απ’ όλα, όμως, προέχει η απομάκρυνση των μπάζων, πάνω στα οποία ακόμα λειτουργούν διάφορα κέντρα.
Για το Ελληνικό τμήμα του ICOMOS
Ο Πρόεδρος Ο Γενικός Γραμματέας
Νίκος Αγριαντώνης Αθανάσιος Νακάσης
Υ.Γ.2 Τι απόψη έχετε για τα απόβλητα των ελαιουργίων;
