12.2.15

Εκδίκηση είναι να αποκαλύπτεις τελικώς
τον κλόουν που οι άλλοι βλέπουν θηριοδαμαστή

Του Κώστα Βαξεβάνη 

Μια δημοσιογραφική αποκάλυψη συγκλονίζει τον κόσμο. Είναι η διαρροή των λογαριασμών της HSBC, η οποία αποδεικνύει πως χιλιάδες επώνυμοι, πλούσιοι, γνωστοί και ενδεχομένως και «σωτήρες» φοροδιαφεύγουν χρησιμοποιώντας το τραπεζικό σύστημα.

Με πρωτοβουλία της Le Monde και με έρευνα 150 δημοσιογράφων τα στοιχεία βγαίνουν σιγά στην επιφάνεια. Τα εγχώρια ΝΕΑ καυχώνται πως συμμετέχουν στη δημοσιοποίηση των στοιχείων. Το διαβάζω και μου έρχεται να χειροκροτήσω, να φωνάξω «ζήτω και μπράβο», να ανάψω πυροτεχνήματα. Είναι δυνατόν η υποκρισία να έχει τέτοιο μέγεθος;

Στις 28 Οκτωβρίου του 2012, με συνέλαβαν για τα πρώτα HSBC-Leaks, όπως πλέον ονομάζεται. Για τη δημοσιοποίηση των στοιχείων που αφορούσαν 2059 καταθέτες της HSBC που ονομάστηκαν λίστα Λαγκάρντ. Μετά τη σύλληψη που ήταν από μόνη της είδηση αλλά και απ’ τον τρόπο που έγινε (αυτόφωρη διαδικασία, ανακοίνωση ότι καταζητούμαι, παρακολούθηση του τηλεφώνου μου και επιχείρηση από 50 άτομα της Κρατικής ασφάλειας), τα εγχώρια Μέσα Ενημέρωσης των οποίων οι ιδιοκτήτες ήταν και καταθέτες της HSBC όπως και οι πολιτικοί συνέταιροί τους, δεν μίλησαν ούτε για φοροδιαφυγή, ούτε για λίστα που έκρυβαν χρόνια υπουργοί, ούτε φυσικά για δικαιολογημένα HSBC-leaks. Ανακοίνωσαν τη «σύλληψη Βαξεβάνη για δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων πολιτών». Μέσα σε ώρες έγινα καταζητούμενος, συλληφθείς, υπεύθυνος διαρροής όχι στοιχείων σκανδάλου αλλά προσωπικών δεδομένων και λίγο αργότερα ορμώμενος από πολιτικές σκοπιμότητες.

Τα ΝΕΑ που σήμερα ανακάλυψαν πως η δημοσιοποίηση στοιχείων που αποδεικνύουν διαφθορά είναι δημοσιογραφικό καθήκον είχαν γράψει για τη «λίστα Βαξεβάνη» (όχι Λαγκάρντ), ο κύριος Πρετεντέρης είχε γράψει για «ισχυρισμούς κάποιου περιθωριακού περιοδικού» και η διεύθυνση των ΝΕΩΝ αντί να επιλέξει από τις εκατοντάδες φωτογραφίες που υπήρχαν από τη σύλληψή μου, επέλεξε να βάλει μια άλλη. Η φωτογραφία αυτή με εμφανίζει να βγαίνω από το γραφείο του εισαγγελέα και να συναντιέμαι με τη Ρένα Δούρου. Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα τη Ρένα στη ζωή μου και είχε έρθει όπως και άλλα στελέχη κομμάτων να συμπαρασταθεί σε αυτό που μόλις είχε ξεκινήσει και ήταν μια μεγάλη περιπέτεια για μένα. Η επιλογή της συγκεκριμένης φωτογραφίας αλλά και τα σχόλια είχαν συγκεκριμένο στόχο. Να εμφανιστεί η αποκάλυψη της λίστας, η δημοσιογραφική έρευνα και το ρίσκο απέναντι στα μεγαθήρια της λίστας και τους προστάτες τους, ως μια υπόθεση κομματικών σκοπιμοτήτων.

Συνάδελφοί μου, απέναντι στην αλήθεια, ενεργοποίησαν την έρπουσα συκοφαντία, την αμφισβήτηση του ψιθύρου, τη μπόχα του υπονοούμενου ευελπιστώντας πως ακόμη και η δημοσιογραφία που αντιστέκεται μπορεί να πάθει ασφυξία. Η φωτογραφία των ΝΕΩΝ, έγινε viral στο διαδίκτυο. Εκεί έμαθα πως με τη Ρένα Δούρου είχα και πιο προσωπικές σχέσεις εκτός απ’ το ό,τι όλα αυτά τα κατασκευάζει ο Συριζα.

Η περιπέτεια που ακολούθησε με τις διώξεις, η πίεση που δεχθήκαμε ως δημοσιογραφική ομάδα, το προσωπικό κόστος που δημιουργεί η ανάγκη να βάζεις τον εαυτό σου απέναντι σε όλες τις βρωμιές προσπαθώντας να αποδείξεις πως δεν είσαι όπως αυτοί, ήταν τεράστιο. Βλέπετε ο βρώμικος δεν έχει κανένα κόστος. Χρειάζεται απλώς να απλώσει τα βρώμικα χέρια του και να ακουμπήσει τον άλλο.

Το πράγμα είχε και συνέχεια, από το άλλο κομμάτι της διαπλοκής, το πολιτικό. Στην επιτροπή της Βουλής για τη λίστα Λαγκάρντ, κατέθετα επί 6,5 ώρες γεμίζοντας πάνω από 400 σελίδες. Σε αυτή την επιτροπή ο Άδωνης Γεωργιάδης του οποίου η σύζυγος είναι «αντιπρόσωπος λογαριασμού της λίστας» φυσικά δεν ρωτούσε για τη λίστα, αλλά για το αν πήρα 1,5 εκατομμύριο απ την ΕΡΤ. Έκανε και ερώτηση στη Βουλή γι’ αυτό, ώστε να παράξει τα αντίστοιχα δημοσιεύματα καλυμμένος πάντα πίσω απ τη βουλευτική του ασυλία.

Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Ρήγας, με ρωτούσε γιατί σε άρθρα μου στους New York Times και τον Guardian, έγραψα πως στη λίστα καταγράφεται όλο το σύστημα της ελληνικής διαπλοκής και κατηγορούσα με τον τρόπο αυτό κατά την άποψή του την Ελλάδα.

Σήμερα που γράφω αυτές τις γραμμές, το HOT DOC, αποκαλύπτει πως λίγο πριν τις εκλογές, στελέχη του ΣΔΟΕ, έδωσαν εντολή να κλείσει ο φάκελος έρευνας για τον σύμβουλο του Σαμαρά, Σταύρο Παπασταύρου, ο οποίος ερευνάται για καταθέσεις 5,5 εκατομμυρίων στην HSBC. Φαντάζομαι πως τα ΝΕΑ ούτε γι’ αυτό θα γράψουν παρότι τώρα πια ασχολούνται με τη λίστα της HSBC.

Τώρα θα μου πείτε γιατί τα γράφω όλα αυτά; Για να μην ξεχαστεί πως είμαστε εμείς αυτοί που κάναμε την αποκάλυψη και να πάρουμε τη δόξα που μας ανήκει; Για να πούμε πως απλώς είχαμε δίκιο και ήρθε η ώρα της δικαίωσης; Για να μην ξεχνάει ο κόσμος γιατί είναι σημαντικό να τα θυμάται; Ειλικρινά δεν μπορώ να απαντήσω. Είδα τα δημοσιεύματα και τις ζητωκραυγές των ΝΕΩΝ και άρχισα να γράφω. Είναι τέτοια η άνεσή τους με το συμφέρον και τη διαπλοκή, που μπορώ ως και να χειροκροτήσω όπως θα έκανα για ένα έργο τέχνης που κατασκευάζει κάποιος από σκουπίδια.

Λένε πως η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο. Η πραγματική εκδίκηση είναι με υπομονή να αποκαλύπτεις τελικώς τον κλόουν εκεί που οι άλλοι από φόβο βλέπουν τον θηριοδαμαστή.