7.2.14

Καταδικάζεις τη λογοκρισία απ' όπου κι αν προέρχεται;

Ας μιλήσουμε για την ελευθερία λόγου στην Ελλάδα

Ένα κείμενο για την καταδίκη του "Παστίτσιου", τον νεοελληνικό σκοταδισμό, τη σάτιρα, τον Αριστοφάνη, τους Μόντι Πάιθον αλλά και την επιφοίτηση που ακόμα δεν (μας) ήρθε

Από τον Χρήστο Δεμέτη και το news247.gr

"Imagine there's no countries/It isn't hard to do/Nothing to kill or die for/And no religion too/Imagine all the people living life in peace". Ο πασιφιστής Τζον Λένον, αν ζούσε στην Ελλάδα του 2014, θα έπρεπε να περάσει ένα εξάμηνο στον Κορυδαλλό προς γνώση και συμμόρφωση.

Όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στην "κοιτίδα της δημοκρατίας", οδηγούν το αρχαιοελληνικό πολίτευμα που αναπτύχθηκε στην Αθήνα, με μαθηματική ακρίβεια, στην θερμοκοιτίδα. Δεν έχει σημασία αν αποδέχομαι σαν αισθητικά άρτια την σάτιρα του Παστίτσιου ή αν τη βρίσκω κακόγουστη.

Σίγουρα, έχω δει και πολύ πιο εύστοχες σάτιρες. Πρόκειται όμως για διακωμώδηση, πρόκειται για χιούμορ και δημόσια κριτική. Ο καθείς με τα μέσα και την έμπνευση του. Το ζητούμενο εδώ, είναι το αν και κατά πόσο οι θεσμοί λειτουργούν με τη δέουσα ελαστικότητα που επιβάλλει η ελευθερία λόγου και η παρρησία.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο νόμος, για ακόμα μια φορά, εξάντλησε την αυστηρότητα του. Αναρωτιέμαι πότε αρχίζει το κάψιμο των μαγισσών, τα κούτσουρα που έχουν μαζευτεί, είναι πολλά.

Η πρόθεση του μπλόγκερ ήταν ξεκάθαρα να βάλλει εναντίον της εκμετάλλευσης των Θείων και τα της εκκλησίας όταν αυτό γίνεται με όρους "μάρκετινγκ". Ο δημιουργός της σελίδας, έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι ο σκοπός αυτής ήταν να καυτηριάσει τη διαστρέβλωση των λεγομένων του γέροντα Παΐσιου από διάφορες πλευρές, συχνά μάλιστα και για ιδιοτελείς και σαφώς αντίθετους με τις διδαχές του γέροντα, σκοπούς.

Με τη λογική που φυλακίζεται ο κατά κόσμο, Φίλιππος Λοΐζος, θα έπρεπε να έχουν φυλακιστεί οι Μόντι Πάιθον, ο Jeff Dunham, παλαιότερα ο Τσάρλι Τσάπλιν και ακόμα πιο παλιά, ο ίδιος ο Αριστοφάνης. Και η ανθρωπότητα θα έπρεπε να ζει σε έναν διαρκή Μεσαίωνα.

Ο "Παστίτσιος" καταδικάστηκε στο δια ταύτα για "εξύβριση θρησκεύματος κατ' εξακολούθηση". Εκπληκτικό το ότι στην περίπτωση του εκλιπόντος μοναχού, δεν έχουμε να κάνουμε με κάποιον Άγιο και ακόμα περισσότερο, στη σάτιρα, το όνομα έχει παραποιηθεί. Το "Παστίτσιος" είναι ρόλος, "περσόνα" αν θες, για να μιλήσει ο δημιουργός της μέσα από αυτήν. Ψιλά γράμματα. Γιατί η σάτιρα προϋποθέτει μια ανοιχτόμυαλη κοινωνία για να την αγκαλιάσει και να κερδίσει από αυτή. "Δε σου κάνω τον Άγιο"

Κάποιοι θέλουν να εθελοτυφλούν και να προασπίζονται την αγνή διαφάνεια της εκκλησίας. Και δεν εννοούμε τη θρησκεία, αλλά τους ανθρώπους της.

Μήπως δεν ισχύει ο κερδοσκοπισμός από συγκεκριμένα άτομα του Κλήρου; Την ίδια ώρα βέβαια που ουκ ολίγοι άνθρωποι της εκκλησίας, προσφέρουν αθόρυβα στις ενορίες τους και όχι μόνο, κάνοντας ανθρωπιστικό έργο. Μήπως επίσης ανακαλύψαμε τώρα το πόσο συντηρητική είναι η νέα ελληνική κοινωνία μας; Τα κατάλοιπα του θρησκευτικού φανατισμού, φονταμενταλισμού για την ακρίβεια, έκαναν και πάλι την εμφάνιση τους.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι το θέμα του Παστίτσιου έγινε λάβαρο στις κοινοβουλευτικής ομιλίες της Χρυσής Αυγής. Επιχείρημα πολιτικό υποτίθεται. Και από μόνο του το γεγονός, προσωπικά με προσβάλλει. Να μη μιλήσουμε για τους στίχους του καλού Χριστιανού Γερμενή που έκανε λόγο για τη "χριστιανική θρησκεία" που "βρωμάει τη σαπίλα του Ιεχωβά" και άλλα τέτοια όμορφα που και πάλι, με αφήνουν παγερά αδιάφορο μιας και μπορούν να χαρακτηριστούν μόνο ως γραφικότητες.

Οι εν Ελλάδι καλοί πιστοί, γιατί δεν διέρρηξαν ωστόσο τα ιμάτια τους και σε αυτή την περίπτωση; Πόσω μάλλον οι Μητροπολίτες που κατά καιρούς έχουν υποστηρίξει ανοιχτά βουλευτές της Χρυσής Αυγής.

Οι θιασώτες του ακροδεξιού κόμματος έκαναν κωλοτούμπες μόλις αντίκρισαν τα κάγκελα της φυλακής, για άλλα αδικήματα τους. Ο "Παστίτσιος" τουλάχιστον, δεν αποκήρυξε τη δράση του. Ορθά έπραξε, προασπίζοντας το θάρρος της γνώμης του και αναλαμβάνοντας την ευθύνη.

Θα περίμενα αν μη τι άλλο, τους Μητροπολίτες να δώσουν ανοιχτά άφεση αμαρτιών στον Λοΐζο. Θα ήταν μια καλή κίνηση παραδειγματισμού και μόνο κέρδος θα είχαν από κάτι τέτοιο. Ακόμα και ο ίδιος ο γέροντας Παΐσιος δεν θα ήθελε την δίωξη του μπλόγκερ.

Ας το σκεφτούμε λίγο αφαιρετικά. Η ποινικοποίηση μιας ιδέας οδηγεί στο δεδικασμένο. Πάνω στο δεδικασμένο θα ποινικοποιηθούν κι άλλες υποθέσεις "επικίνδυνων" ιδεών.

Στην πορεία θα επανέλθουμε στη λογική της "αστυνομίας σκέψης" και ο Όργουελ θα γελάει από κάπου εκεί ψηλά. Με γοργό ρυθμό προχωράμε προς τα πίσω. Θέλουμε να θέσουμε ελεγκτές έκφρασης και εξωτερίκευσης απόψεων; Ποιοι θα ελέγχουν τους ελεγκτές και τι συμφέροντα θα εξυπηρετούν οι ελεγκτές των πολλών;

Ναι, ξέρω, όλα αυτά λύθηκαν την εποχή του Διαφωτισμού. Πέρασαν αιώνες από τότε και στην Ελλάδα κάποιοι αγαπούν την δήθεν ηθικολογία χωρίς να θέτουν τον εαυτό τους στη θέση του διωκόμενου.

Και μόνο που ακόμα μιλάμε για προάσπιση της ελευθερίας του Λόγου, αρκεί για να αντιληφθούμε το πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και την αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος, συμπεραίνουμε ότι τα πράγματα είναι ιδιαιτέρως "σκούρα".

Το μεγαλύτερο όπλο της δημοκρατίας, είναι η δύναμη των ιδεών. Οτιδήποτε προσβάλλει την πλειοψηφία, απορρίπτεται από το ίδιο το κοινό και περνάει στις ελληνικές καλένδες σαν ανέκδοτο με το οποίο δεν γέλασε ποτέ κανείς. Το συγκεκριμένο Internet meme* που έστησε ο "Παστίτσιος" έγινε γνωστό μέσα από τις ιαχές που προκάλεσε εναντίον του, και όχι τόσο από την ίδια την ευστοχία του. Όπως κάθε "μιμήδιο", θα άφηνε την θέση του σε κάποιο άλλο και μετά από λίγο καιρό δεν θα το θυμόταν ουδείς. Ο φανατισμός πληγώνει τον πολιτισμό, περισσότερο από όσο τον πληγώνει ένα χοντροκομμένο αστείο. Ξεκάθαρα.

Μην ξεχνάμε πάντως, πως η δημοκρατία δεν έχαιρε και φοβερής εκτίμησης από τους Σταυροφόρους, την ιερά εξέταση και τους ελέω Θεού βασιλείς της ιστορίας. Το έχουμε πάρει το μάθημα και κάνουμε τα ίδια λάθη.

Το αστείο είναι ότι οι ίδιοι φανατισμένοι καλοί Χριστιανοί που καταδικάζουν τον Παστίτσιο και τον κάθε Παστίτσιο, είναι και οι ίδιοι που κραυγάζουν εναντίον του Μουσουλμανικού φονταμενταλισμού μιλώντας για "βαρβαρότητες". Κλείνω με την διαχρονική ρήση του Βολταίρου. "Για να δεις ποιοι σε εξουσιάζουν, αναλογίσου σε ποιους δεν επιτρέπεται να ασκήσεις κριτική". Και. “Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμα σου να το λες”. Του ιδίου πάντα.

Ελπίζοντας πως κάποια στιγμή, μαζί με την ανάπτυξη, σε αυτή τη χώρα θα επέλθει και η επιφοίτηση. Για να μιλάμε και με όρους θρησκευτικούς. (*An Internet meme (/ˈmiːm/ meem) is an idea, style or action which spreads, often as mimicry, from person to person via the Internet, as with imitating the concept).